گروه نرم افزاری آسمان

حرف (ث)



ثابت انصاري (ابو فضاله)
1وي از اصحاب بدر پیامبر صلی الله علیه و آله و از اصحاب امیرمؤمنان علیه السلام است که در صفّین در رکاب آن حضرت
.( به شهادت رسید.( 1
اسم ابو فضاله انصاري را با ثابت بنانی، درهم آمیخته است و او شاید همان ثابت « رجال شیخ » گفته است که « تستري » علاّمه
بن عبید انصاري است که به گفته ابن عبدالبر، از اصحاب بدر بود و در صفّین به شهادت رسیده است؛ بنابراین ثابت بنانی
.( تابعی است نه صحابی، و در سال 123 قمري از دنیا رفته است.( 2
در ینبع (بیرون مدینه) به عیادت علی بن ابی طالب علیه السلام « ابو فضاله » همو از فرزندش فضاله نقل می کند: من با پدرم
رفتیم، حضرت در بستر بیماري بود که پدرم عرض کرد: چرا در این جا مانده اید؟ اگر مرگ شما فرا رسد تنها اعراب جهینه
شما را تشییع خواهند کرد، بهتر است به مدینه بیایید که اگر اتفاقی براي شما پیش آمد، اصحاب بر شما نماز بخوانند و تشییع
إنّ النبی صلی الله علیه و آله عهد » ، نمایند؛ اما حضرت علی علیه السلام فرمود: اي ابو فضاله! من از این درد و بیماري نمی میرم
إلیّ أنی لا أموت حتی اُضرب ثم تخضب هذه من هذه یعنی لحیته من دم هامته؛
زیرا پیامبر خدا صلی الله علیه و آله با من عهده کرده که من نمی میرم تا ضربتی بخورم و این جا (محاسن) از خون آن جا
.( (فرق سرم) رنگین شود.( 3
*****
. رجال طوسی، ص 36 ، ش 3
. قاموس الرجال، ج 2، ص 439 ؛ اسد الغابه، ج 5، ص 273
. قاموس الرجال، ج 2، ص 439 ؛ اسد الغابه، ج 5، ص 273
ثابت بن حجاج کلابی جَزَري
1شیخ طوسی، او را از اصحاب امیرمؤمنان امام علی علیه السلام به شمار آورده و می نویسد: او از زید بن ثابت روایت نقلِ
.( کرده است.( 1) او را از افراد مورد وثوق و اتباع تابعین است.( 2
*****
. رجال طوسی، ص 36 ، ش 2
. تهذیب التهذیب، ج 1، ص 548
ثابت بن سعد (ابو عمرو حمصی)
.( 1شیخ طوسی، او را از اصحاب امیرمؤمنان حضرت علی علیه السلام ذکر می کند.( 1
.( از شیوخ و بزرگان اهل شام بوده است.( 2 « ابو عمرو حمصی » کنیه اش
*****
. رجال طوسی، ص 36 ، ش 1
. تهذیب التهذیب، ج 1، ص 548
ثابت بن عبید انصاري
.( 1وي از اصحاب بدر و از یاران با وفاي امیرمؤمنان علیه السلام است که در صفّین به شهادت رسید.( 1
.( او آزاد شده زید بن ثابت است و از اصحاب انصار و کوفی است و روایاتی از او نقل شده است.( 2
*****
. الاصابه، ج 1، ص 392 ؛ اسد الغابه، ج 1، ص 227
. تهذیب التهذیب، ج 1، ص 552
ثابت بن قیس بن خطیم
بود که شاخه اي از اوس است. به گفته ابن اثیر وي جزو اصحاب رسول اللَّه « ظفر » 1ثابت فرزند قیس بن خطیم، منسوب به
صلی الله علیه و آله بود و در زمان خلافت معاویه درگذشت. پدرش قیس بن خطیم از شاعران عصر جاهلیت بود که به کفر
باقی ماند. وي قبل از هجرت پیامبر به مدینه، از دنیا رفت.
ثابت از یاران امیرالمؤمنین علیه السلام گردید و در جنگ جمل، صفّین و نهروان حضرت علیه السلام را همراهی کرد و سه
.( به شمار می رود.( 1 « راویان ثقه » فرزندش عمرو، یزید و محمد در واقعه حرّه کشته شدند، و فرزند دیگرش عدي بن ثابت از
هم چنین ثابت در اُحد و تمام غزوه هاي بعد از آن در رکاب رسول اللَّه صلی الله علیه و آله بود و به نقلی در غزوه اُحد،
دوازده زخم برداشت. ثابت در زمان خلافت امیرمؤمنان به ولایت مدائن منصوب شد و تا زمان حکومت معاویه زندگی کرد.
.(2)
خطیب از عبداللَّه بن عماره نقل می کند: ثابت بن قیس، مردي قوي و قاطع بود که به حضرت علی علیه السلام علاقه مند و
همواره نسبت به آن حضرت وفادار ماند و در خدمت آن حضرت فداکاري هایی بسیاري کرد و امیرالمؤمنین علیه السلام هم
به او اعتماد داشت و
والی مدائن بود و بر آن جا حکومت می کرد و معاویه « مغیره بن شعبه » او را بر حکومت مدائن منصوب کرد. او تا زمان ورود
.( همواره از موقعیتش بیمناك بود.( 3
*****
. اسد الغابه، ج 1، ص 228
. الاصابه، ج 1، ص 393 ؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 176
. الاصابه، ج 1، ص 393 ؛ تاریخ بغداد، ج 1، ص 176
ثابت بن قیس بن منقع نخعی
از اصحاب امیرالمؤمنین علی علیه السلام است که در مدینه با آن حضرت بیعت کرد که تا پاي جان از « ثابت بن قیس »1
.( ولایت و خلافت آن حضرت علیه السلام دفاع نماید.( 1
او از جمله کسانی است که در کوفه با مالک اشتر و دیگر بزرگان کوفه بر خلاف کاري هاي سعید بن عاص حاکم کوفه
.( اعتراض کرد و بر نابرابري هاي خلیفه سوم، عثمان بن عفان اعتراض کرد و به شام مقر زمامداري معاویه تبعید شد.( 2
*****
. الجمل، ص 108
. ر. ك: تاریخ طبري، ج 4، ص 323 و 326
ثابت مولا ابوذر
1ثابت مولا (غلام آزاد شده) ابوذر از یاران امیرمؤمنان علیه السلام بود. او می گوید: من در جنگ جمل با علی علیه السلام
بودم، هنگامی که چشمم به عایشه افتاد، دچار تردید و دودلی شدم؛ همان گونه که گاهی مردم دودل می شوند، اما بعد از
زوال خورشید، خداوند به لطف خود تردید مرا زایل کرد و وارد نبرد شدم، پس از جنگ جمل در مدینه نزد امّ سلمه همسر
وقتی دل ها همه در جاي خود آرام گرفتند، » : پیامبر صلی الله علیه و آله آمدم و جریان را برایش بازگو کردم. ام سلمه گفت
دل من به حقّانیت آرام گرفت - بحمداللَّه - خداوند تردیدم را بعد از زوال خورشید از بین برد و » : گفتم «؟ تو چه کار کردي
همراه امیرمؤمنان به شدت جنگیدم. آن گاه ام سلمه گفت: احسنت و آفرین بر تو، کار خوبی کردي من از رسول خدا صلی
علیٌّ مع القرآن و القرآن معه، لایفترقان حتی یردا علیَّ الحوض؛ علی با قرآن است و قرآن با » : الله علیه و آله شنیدم که فرمود
.(1).« او، از هم جدا نخواهند شد تا در حوض بر من وارد شوند
*****
.15/ 34 و ص 506 مجلس 1108 / امالی طوسی، ص 460 مجلس 1028
ثعلبه بن یزید حمّانی
1ثعلبه بن یزید معروف به حِمّانی، منسوب به حِمّان - قبیله اي از تمیم - است که فرمانده پلیس امیرمؤمنان علیه السلام و از
.( اصحاب آن حضرت بود.( 1
وي از امیرالمؤمنین احادیثی را نقل کرده است. و حبیب بن ابی ثابت، سلمه بن کهیل و حکم بن عتیبه از وي روایت کرده اند.
.(2)
ثعلبه بن یزید نقل می کند: موقعی که نیروهاي انقلابی که خانه عثمان را محاصره کرده بودند و نمی گذاشتند به کاخ او آب
برسد، من به احجار الزیت (محلی نزدیک مدینه) رفتم، دیدم زبیر آن جاست، به او گفتم: اي زبیر، مردم بین آب و خانه عثمان
و حیلَ بَینهم و بین ما یَشتهون کما » : حائل شده اند. زبیر نگاهی به طرف آن جمع انداخت و در مذمت عثمان این آیه را خواند
.( 3) که اشاره به موافقت زبیر به نابودي عثمان است.( 4 )« فُعل بأشیاعهم مِن قبلُ إنّهم کانوا فی شکٍّ مُریب
*****
. تهذیب التهذیب، ج 1، ص 567
. تهذیب التهذیب، ج 1، ص 567 ؛ قاموس الرجال، ج 2، ص 492
سرانجام میان آنها و آن چه مورد علاقه شان بود، به وسیله مرگ جدایی افکنده می شود، همان گونه که با » سباء 34 ، آیه 54
.« گروه هاي مشابه آنها از قبل چنین عمل شد
. الجمل، ص 146
ثمامه بن مثنّی
از یاران با وفاي علی علیه السلام و از کسانی است که همراه آن حضرت در جنگ جمل جنگید و به درجه رفیع « ثُمامه »1
شهادت نایل آمد. امیر مؤمنان، در یکی از نامه هایش به والی خود در کوفه،( 1) از شهادت ثمامه بن مثنی و دیگر یاران خود
از بنده خدا علی امیرالمؤمنین، اما » : نام می برد و چنین می نویسد
بعد، مادر نیمه جمادي الآخره (سال 36 قمري) در بصره با گروهی از بصریان روبرو شدیم و جمعی از ما و جمع کثیري از آنها
کشته شدند. بعضی از افراد ما که به شهادت رسیدند، عبارتند: ثمامه بن مثنی، هند بن عمرو، علباء بن هیثم، سیحان و برادرش
.(2).« زید دو فرزند صوحان و محدوج
*****
آمده است. « بنی مجدوع » در الجمل، ص 398 ، نامه امیرالمؤمنین علیه السلام به ام هانی خواهرش می باشد و نام محدوج